تدوین مدل شاخص های مکانی پایداری اجتماعی به کمک روش دلفی و تکنیک شانون

اگرچه "پایداری اجتماعی" مفهومی در حوزه علوم اجتماعی است، اما دس تیابی به آن و تحقق "اجتماع پایدار" مستلزم تلاشی میان رشته ای است. در این میان دانش های محیطی از جمله شهرسازی نیز با بسترسازی محیطی در جهت نیل به یک اجتماع پایدار، نقش به سزایی ایفا م یکنند. در این راستا، تدوین شاخ صهایی در حوزه شهرسازی که می تواند بر ارتقاء پایداری اجتماعی مؤثر باشد، م یتواند چارچوبی فراروی طراحان و برنام هریزان شهری قرار دهد. در این مقاله که بخشی از یک پژوهش است، تدوین، تدقیق و پالایش این شاخص ها و تدوین مدلی از آ نها به کمک "روش دلفی" و "تکنیک شانون" مد نظر است. دو پرسش اصلی این مرحله از پژوهش آن است که اولاً؛ شاخص های مکانی مؤثر بر ارتقاء پایداری اجتماعی کدامند و دوماً چگونه می توان به کمک روش دلفی به تدوین مدلی از این شاخ صها دست یافت؟ منظور از شاخص های مکانی، شاخ صهایی کیفی هستند که به حوزه مفهومی "مکان" در شهرسازی اشاره دارند. به منظور پاسخ گویی به پرس شهای پژوهش به روش دلفی، پژوه شگر، به جمع آوری نظریه های حلقه ده نفره ای از متخصصان حوزه شهرسازی در دو مرحله به صورت مصاحبه و پرس شنامه پرداخت. داده های حاصل از توافق متخصصان، به کمک تکنیک شانون، مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که مهم ترین دسته شاخص مکانیِ تأثیرگذار بر ارتقاء پایداری اجتماعی، دسته شاخص "امنیت" است که شامل شاخص های: ایمنی، امنیت و حریم در عرصه های شهری است. پس از آن، دسته شاخص "فعالیت پذیری" متشکل از شاخص های: تنوع فعالیتی، اختلاط کاربری، دسترسی پذیری، تسهیلات و زیرساخت های مطلوب، وجود مسجد و بازار و بازارچه های محلی قرار دارد. در نهایت، مدل شاخص های مکانی مؤثر بر ارتقاء پایداریی اجتماعی که شامل 21 شاخص در پنج دسته اصلی؛ "امنیت"، "فعالیت پذیری"، "هویت مندی"، "مردم مداری" و "یکپارچگی کالبدی" تدوین شد که در این مدل، وزن هر دسته و ترتیب اهمیت شاخص ها در هر دسته نشان داده شده است.